Contents
Tìm hiểu về câu thành ngữ tiếng Trung “Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên”, nguồn gốc từ Gia Cát Lượng và ý nghĩa trong cuộc sống.
Câu thành ngữ “Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên” (谋事在人，成事在天) trong tiếng Trung thể hiện sự kết hợp giữa nỗ lực của con người. Và những yếu tố khách quan bên ngoài. Dù con người có thể lập kế hoạch và tính toán cẩn thận. Nhưng kết quả cuối cùng lại phụ thuộc vào nhiều điều kiện mà chúng ta không thể kiểm soát. Được sử dụng phổ biến trong cuộc sống, câu nói này có ý nghĩa sâu sắc trong việc nhắc nhở chúng ta. Về giới hạn của sức mạnh cá nhân trước thiên nhiên và số phận.
1. Giải thích câu thành ngữ
Tiếng Trung: 谋事在人成事在天 / móu shì zài rén chéng shì zài tiān
Cụ thể:
- 谋 [móu]: mưu, mưu mô, mưu kế
- 事 [shì]: sự tình, việc, công việc
- 在 [zài] : do, tại
- 人 [rén]: người
- 成 [chéng]: thành công, hoàn thành
Dịch nghĩa: Việc tính toán và lập kế hoạch cho bất kỳ công việc nào đều phụ thuộc vào con người. Tuy nhiên, để công việc có thể thành công hay không lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan. Mà con người không thể kiểm soát được. Thành công không chỉ dựa trên nỗ lực của chúng ta mà còn bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài.
Từ đồng nghĩa: 听天命, 尽人事
2. Nguồn gốc câu Mưu sự tại nhân thành sự tại thiên
Theo tìm hiểu của Hệ thống tiếng trung CTI HSK, nguồn gốc của câu nói này là từ Gia Cát Lượng (Tể tướng của nhà Thục Hán thời Tam Quốc). Nguyên văn là: 谋事在人，成事在天，不可强也！
Trong trận hỏa chiến tại hang Thượng Phương, quân sư Khổng Minh (Gia Cát Lượng) đã giăng bẫy. Để tiêu diệt cha con Tư Mã Ý bằng hỏa thiêu. Tưởng chừng nhà Ngụy sắp gặp đại họa, giấc mộng phục hưng triều Hán đã gần kề. Thì bỗng nhiên trời mưa lớn, dập tắt hết lửa, giúp Tư Mã Ý thoát chết. Nhìn cảnh đó, Gia Cát Lượng chỉ biết ngước lên trời than thở: “Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên”.
Gia Cát Lượng, một quân sư khôn khéo và tài giỏi, luôn tính toán mọi việc cẩn thận. Nhưng dù có chuẩn bị kỹ lưỡng đến đâu, ông cũng không phải thần thánh. Đôi khi vẫn bất lực trước những yếu tố không thể kiểm soát.
Trong cuộc sống cũng vậy, thành bại không chỉ phụ thuộc vào nỗ lực của con người mà còn do thiên thời, địa lợi, nhân hòa. “Ý trời” ở đây không phải là sự mê tín, mà là sự tương hợp giữa các điều kiện khách quan và lòng dân. Những quy luật tự nhiên và xã hội cũng có vai trò quyết định.
Tuy nhiên, không thể dựa hoàn toàn vào may mắn hay đổ lỗi cho số phận khi thất bại. Điều quan trọng là chúng ta đã nỗ lực hết sức, và dù kết quả ra sao, sẽ không phải hối tiếc hay hổ thẹn.
3. Tạm kết
“Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên” không chỉ là lời nhắc về sự bất lực trước những yếu tố ngoài tầm kiểm soát. Mà còn khuyến khích chúng ta không ngừng cố gắng. Dù gặp khó khăn hay thất bại, điều quan trọng là chúng ta đã làm hết khả năng của mình. Khi đó, dù kết quả ra sao, chúng ta cũng sẽ không cảm thấy hối tiếc.
Nếu thấy những thông tin trên là hữu ích, đừng quên theo dõi chuyên mục Thư viện online của chúng tôi. Để nâng cao khả năng giao tiếp tiếng Trung thông qua những bài viết hữu ích.
